Zanim udzielę odpowiedzi na pytanie czy numer telefonu to dane osobowe, zacznę od krótkiego przypomnienia. Polska i europejska definicja danych osobowych pozostaje niezmienna od lat 90-tych ubiegłego wieku.
RODO bazuje na doświadczeniach Dyrektywy 95/46/WE, która funkcjonowała ponad 20 lat. Kluczowym elementem definicji jest „możliwość identyfikacji osoby”. Definicja danych osobowych zawarta w art. 4 RODO jest kopią poprzedniczki.
Poproszę o konkret!
Niektórzy oczekiwali od ustawodawcy konkretnej listy informacji, która mogłaby wyglądać na przykład tak: dane osobowe to: imię, nazwisko, telefon, adres zamieszkania (…)
W praktyce taka definicja nie sprawdziłaby się. Każdego roku powstają nowe rodzaje informacji, które możemy zakwalifikować jako dane osobowe. Przykłady? Proszę bardzo: FacebookID, numery identyfikacyjne w ramach nowych komunikatorów internetowych, historia kliknięć, czas spędzony na danej witrynie internetowej.
Użycie definicji polegającej na wymienieniu konkretnych kategorii informacji skutkowałoby zatem koniecznością nieustannego zmieniania przepisów. Stabilność prawa to zdecydowany atut obecnego podejścia.
Minusem zastosowanego rozwiązania jest to, że co jakiś czas pojawiają się wątpliwości, czy konkretne zestawy informacji są danymi osobowymi. Numer telefonu należy do kategorii budzącej pewne wątpliwości.
Czy numer telefonu to dane osobowe? … to zależy!
W zdecydowanej większości przypadków przetwarzasz numer telefonu w zestawieniu z innymi informacjami. Na przykład w systemie CRM możesz dysponować adresem, mailem, imieniem i nazwiskiem oraz numerem telefonu klienta. W takiej sytuacji, nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że numer telefonu klienta, będzie dla Ciebie jego danymi osobowymi.
A co jeśli posiadam tylko numer telefonu?
W tym momencie pojawiają się schody. Sytuacja, kiedy dysponujesz tylko i wyłącznie numerem telefonu, należy do zdecydowanie rzadziej spotykanych. Występuje jednak w praktyce. O to, czy numer telefonu stanowi dane osobowe, pytają szczególnie organizacje z branży marketingowej (telemarketing), czy też z sektora finansowego (windykacja).
Załóżmy, że Twoja praca polega np. na losowym wybieraniu różnych numerów i oferowaniu potencjalnym klientom swoich usług.
Skąd mają Państwo moje dane osobowe?
Czy zatem w toku pracy przetwarzasz dane osobowe w postaci numeru telefonu? Jak odpowiedzieć na pytanie osoby do której dzwonisz, brzmiące: „skąd mają Państwo moje dane osobowe?”
Szkopuł w tym, że prawo nie daje jednoznacznej odpowiedzi. Jednoznacznej odpowiedzi nie daje także orzecznictwo sądów i decyzje organu nadzorczego.
Dlaczego tak jest? W mojej opinii sam numer telefonu faktycznie jest informacją dość wyjątkową.
Wyjątkowa informacja
Z jednej strony, nie zawsze mogę powiązać go z konkretną osobą. W szczególności dotyczy to ogólnych numerów kontaktowych do firm (np. obsługiwanych przez wiele osób z sekretariatu). W kontekście tego typu numerów, im bardziej są one dostępne, tym dla przedsiębiorcy lepiej.
Z drugiej jednak strony, dla wielu z nas numer telefonu to prywatna informacja. Staramy się unikać podawania naszego numeru telefonu wszędzie tam, gdzie nie jest to konieczne.
Biznes czy prywatność?
Na to wszystko nakłada się odwieczna rywalizacja między biznesem, a zwolennikami prawa do prywatności. Najczęstszym argumentem biznesu jest to, że bez możliwości wyjścia do klienta, stracą możliwości rozwoju. Zwłaszcza na początku, kiedy firma nie ma jeszcze swojej bazy klientów, trzeba wykonać pierwszy kontakt, korzystając z tzw. zimnej listy.
Walka trwa do dzisiaj i nie ma żadnych widoków na zwycięstwo którejkolwiek ze stron. Efekt powyższego konfliktu wartości odzwierciedla orzecznictwo sądów i decyzje poprzednika Urzędu Ochrony Danych Osobowych – GIODO.
Artykuł który czytasz jest dla Ciebie wartościowy? Zapisz się na nasz newsletter i bądź na bieżąco z naszymi blogowymi nowościami
Czy numer telefonu to dane osobowe? Wybrane stanowiska i decyzje
Poniżej przedstawiam kilka decyzji i stanowisk, które w różny sposób traktują temat numeru telefonu.
GIODO
Sądy
Co na to doktryna?
W doktrynie można znaleźć raczej stanowisko, że numer telefonu będzie zaliczał się do kategorii danych osobowych dopiero po połączeniu go z innymi informacjami.
Komentarz do RODO
W komentarzu do RODO pod redakcją P. Litwińskiego, wskazuje się, że sam numer telefonu w większości przypadków nie będzie stanowił danych osobowych. Zdaniem autorów, możliwość identyfikowania osoby fizycznej należy bowiem odnosić do określenia tożsamości konkretnej osoby fizycznej na podstawie posiadanych lub ewentualnie możliwych do uzyskania informacji, a nie do podejmowania działań zmierzających dopiero do ustalenia informacji, które mogą stanowić dane osobowe.
Powyższe oznacza, że pomimo tego, że dzwoniąc na wybrany numer, możemy faktycznie dowiedzieć się kto się za nim kryje, to przed wykonaniem połączenia, nie będziemy mieli do czynienia ze zidentyfikowaną lub możliwą do zidentyfikowania osobą fizyczną. A co za tym idzie, z danymi osobowymi.
Wypowiedzi i stanowiska regulatora
W 2013 r. dr Wojciech Wiewiórowski (GIODO w latach 2010-2014, obecnie Europejski Inspektor Ochrony Danych) podzielił takie stanowisko. W jednej ze swoich wypowiedzi, wskazał, że gdy w celu kontaktu z klientem losowo wybierane są kolejne numery telefonów, a przedstawiciel firmy nawet nie wie, z kim się łączy, to można uznać, że wówczas nie dochodzi do przetwarzania danych osobowych.
Pamiętajmy jednak, że w 2018 r, Edyta Bielak-Jomaa z urzędu zajęła się tzw. czarnymi listami pacjentów. Na takiej liście, do której dostęp mieli wyłącznie lekarze, znajdował się jedynie numer telefonu pacjenta. Prezes UODO przy tej okazji jednoznacznie wskazała, że stanowi on dane osobowe, a zatem, by móc go legalnie wykorzystywać, muszą być spełnione przesłanki określone w RODO.
Co mogę wobec tego zrobić?
Zacznij od analizy procesu w jakim wykorzystujesz numer telefonu. Zastanów się, czy na jakimkolwiek etapie jest on łączony z innymi informacjami, które umożliwią jednoznaczną identyfikację konkretnej osoby fizycznej. Miej z tyłu głowy decyzje GIODO wskazane w naszym artykule, a także inne, przywołane przez nas działania i wypowiedzi organu. Na podstawie zgromadzonego materiału – podejmij ostateczną decyzję.
Pamiętaj jednak o tym, że jeżeli uznasz, że w zakresie Twojej działalności, numer telefonu nie stanowi danych osobowych, nikt nie da Ci gwarancji na to, że w przypadku kontroli, Prezes UODO, podzieli Twoje stanowisko.
Koniecznie zadbaj również o inne obszary zgodności z RODO. My uporządkowaliśmy je w pięć filarów systemu ochrony danych osobowych.
Co jeszcze pomoże? Uporządkowanie wiedzy na konkretnym i praktycznym, szkoleniu! Dlatego zapraszamy Cię serdecznie na nasz kurs IOD.
Czy Twoi pracownicy wiedzą, że numer telefonu to dane osobowe?
Zależy Ci na tym, żeby Twoi pracownicy otrzymali certyfikat i poznali praktyczną wiedzę z zakresu RODO zamiast nużących regułek?
Sprawdź nasze interaktywne szkolenia e-learningowe.
Podsumowanie
Odpowiedź na pytanie postawione w tytule, zależy od kontekstu sytuacji. Poniżej prosta tabela, która pomoże Ci znaleźć odpowiedź na pytanie czy numer telefonu to dane osobowe.
| Kontekst: | Czy numer telefonu stanowi dane osobowe? |
| Numer telefonu występuje w zestawieniu z innymi danymi (np. adresem e-mail, imieniem oraz nazwiskiem i adresem zamieszkania) | Tak – w tym zestawieniu telefon na pewno będzie stanowił dane osobowe. |
| Numer telefonu występuje bez żadnych dodatkowych informacji. Nasza baza to zestaw numerów na recepcję do różnych firm. | Nie – takie zestawienie możemy uznać za anonimowe, jeśli faktycznie zebraliśmy tylko numery stacjonarne do różnych organizacji. |
| Numer telefonu komórkowego występuje samodzielnie, bez żadnej innej informacji identyfikującej. | Brak jednoznacznej odpowiedzi. Ostrożniej przyjąć, że telefon będzie stanowił dane osobowe. |
Przepisy prawa, działania organu nadzorczego, orzecznictwo oraz doktryna, nie dają jednoznacznej odpowiedzi jedynie w przypadku dysponowania wyłącznie numerami telefonów komórkowych.
My w powyższej sytuacji zalecamy klientom ostrożność. Argumentów za tym, że numer telefonu stanowi dane osobowe jest więcej, niż tych, pozwalających nam traktować go jako informację niepowiązaną z osobą fizyczną.
Źródła:
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)
- praktyczne doświadczenie budowania systemów ochrony danych osobowych od 2008 roku (jako ABI) i po 2018 roku (jako IOD)
14 Odpowiedzi
Zostaw odpowiedź
Administratorem danych osobowych jest Lex Artist sp. z o.o., ul. Szańcowa 74/1, 01-458 Warszawa. Dane osobowe będą przetwarzane w celu umieszczenia i obsługi komentarza na blogu. Przysługują Panu/Pani następujące prawa: prawo dostępu do treści danych, prawo do sprostowania danych, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania danych, prawo do wniesienia sprzeciwu, prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego. Pełna treść klauzuli informacyjnej znajduje się tutaj.
Zanonimizowany ciąg znaków stworzony na podstawie Pani/Pana adresu email (tak zwany hash) może zostać przesłany do usługi Gravatar w celu sprawdzenia czy jej Pan/Pani używa. Polityka prywatności usługi Gravatar jest dostępna tutaj. Po zatwierdzeniu komentarza obrazek profilowy jest widoczny publicznie w kontekście twojego komentarza.
Dzwonią takie numery bezkarnie i kłamią że samemu im się dało numer telefonu lub partnerowi. Powinno być to karalne to znaczy że musza wskazać miejsce skąd posiadają numer a nie wymyślone informacje.
a czy gdy klient oddzwania do telemarketera sam to także obowiązuje go RODO skoro sam wykonał połączenie?
jeśli klient sam oddzwania, to tą czynnością potwierdza zgodę na przetwarzanie swoich danych
A co w sytuacji gdy kontrahent sam kontaktuje się z firmą (na nr telefonu dostępny na jej stronie www) w celu załatwienia jakiejś sprawy, a pracownik firmy zapisuje sobie nr telefonu z którego dzwoniła ta osoba i jej imię i nazwisko i przechowuje te dane w celu późniejszego kontaktu (np. na liście w excelu).
W tym wypadku ta osoba poprzez kontakt z firmą również wyraziła zgodę na przetwarzanie swojego numeru telefonu? Celem jest załatwienie sprawy (która dotyczy również tej osoby) przez firmę – tj. można się powołać na prawnie uzasadniony interes (ART. 6 ust. 1. Lit F)?
tak, w opisanej sytuacji można powołać się na na prawnie uzasadniony interes -art.6 ust. 1.lit f)
Czyli nie oddzwaniamy na żadne nieznane numery, bez sprawdzenia, czy to przypadkiem nie sa kolejni spamerzy. Dziękuję i pozdrawiam.
takie działanie byłoby najkorzystniejsze 🙂
Rozumiem, że połączenie nr tel z imieniem i nazwiskiem to zapewne już są dane osobowe. Co w przypadku gdy dzwoni telemarketer, przedstawia się i dopytuje czy mieszkam w miejscowości X. Nie mówi jak się nazywam, nie mówi dokładnego adresu ale miejscowość pasuje.
Czy połączenie nr telefonu i dosyć ścisłego regionu podchodzi już pod dane osobe?
Dzień dobry, prawo nie daje jednoznacznej odpowiedzi czy będą to dane osobowe. W celu zapoznania się z problematyką teamtu polecamy lekturę wyroku WSA w Warszawie II SA/WA 1898/20 z 13 kwietnia 2021 r. Pozdrawiamy!
Mój brat ma numer zastrzeżony od lat. Od niedawna dzwonią do niego z ofertami (wiadomo: fotowoltaika). Nie chcą podać skąd mają jego nr telefonu. Brat twierdzi, że nie mogli dostać tego numeru od operatora, bo ma zastrzeżony. Czy operator może ten numer udostępnić, nie wiążąc go z podaniem innych danych osoby (nazwisko, adres) i czy faktycznie operatorzy to praktykują?
Z pytaniem należy bezpośrednio zwrócić się do operatora. Jako podmiotowi danych przysługuje bratu skarga do UODO na brak realizacji prawa dostępu do danych a także ich usunięcia https://uodo.gov.pl/pl/83/155
Dodatkowo sprawa telemarketingu została zgłoszona do UKE https://globenergia.pl/co-dalej-z-robotem-sprzedajacym-fotowoltaike-kontrola-potrwa-do-konca-pazdziernika/
Pozdrawiamy!
Dzień dobry, pracując w podmiocie leczniczym gromadziłem numery telefonów swoich pacjentów, którzy wyrazili zgodę na kontakt telefoniczny. Zmieniłem miejsce wykonywania świadczeń i wysłałem informacje swoim pacjentom gdzie aktualnie przyjmuje. Czy złamałem prawo odnośnie RODO ?
Dzień dobry, jeśli chodzi o przepisy RODO, należy w pierwszej kolejności ustalić, kto jest administratorem danych pacjentów, do których wysłał Pan informacje, komu, w jakim celu została udzielona zgoda. Na ten moment bez szczegółowej analizy trudno jednoznacznie stwierdzić czy doszło do naruszenia RODO. Pozdrawiamy
Witam 🙂
Czy cytowanie treści z 'print screen’ w książce lub na blogu czyli imiona i nazwiska autorów komentarzy, które sami wielokrotnie opublikowali / podali do publicznej wiadomości w swoich postach internetowych złamie zakazy RODO ? Można niejako dość dokładnie dotrzeć do autorów komentarzy internetowych, klikając w ich nazwiska w owych komentarzach co kieruje do ich profili Facebook.
Janek Pawul